Hepimizin aldığı dersler, girdiği sınavlar, kendimizi kanıtlamak zorunda olduğumuz birçok sorumluluğumuz var. Bu sorumluluklarımızı hakkıyla yerine getirmek ve başarıya ulaşmak için de ders çalışmamız gerekli. Ders çalışmamız gerekiyor, evet. Fakat saatlerimizi kitap defter önümüzde açık, masanın başında boşa harcıyoruz. Boşa geçen zamanlar ise bizi hedefimize ulaştırmayacaktır. Hedeflerimize ulaşmak için etkili ve verimli ders çalışmamız gerekiyor. İşte bu yazıda etkili ve verimli ders nasıl çalışılır bundan bahsedeceğim.

İlk maddemiz “Konsantrasyon.” Etkili ve verimli ders çalışmanın ilk koşulu konsantrasyondur. Çalıştığımız konuyu %100‘lük bir odaklanma ile çalışmamız gerekir. Eğer bir konuyu çalıştığınızda o konuyu anlayamıyorsanız muhtemelen konuya yeterince konsantre olamamışsınız demektir. Çünkü beyinlerimiz düşündüğümüzden daha güçlü ve bizler düşündüğümüzden daha zekiyiz. Ders olarak çalıştığımız konular ise bir zamanlar başka insanların üzerinde çalıştığı, bulup geliştirdiği konular. Yani bir insan tarafından üretilmiş. Çalışılan konunun zorluk derecesini de buna göre değerlendirmek gerekir yani onlar yaptıysa sizde yapabilirsiniz.

Bir konuyu anlayamadığınızda kendinizden ve zekanızdan şüphe etmek yerine yeterince konsantre olup olmadığınızı sorgulayın. Kendinize karşı şefkatli olun. Siz zekisiniz tek ihtiyacınız olan şey ise konsantrasyon.  Sadece ders konusunda değil üstelik. Hangi konuyla ilgilenirseniz ilgilenin örneğin; ister bilgisayar oyunu oynayın, ister bir şirkette çalışın, ister bir atlet olun başarının bir numaralı koşulu konsantrasyondur.

Peki konsantrasyonu nasıl artırırız? Belki de eskiden bir şeye konsantre olmak günümüz şartlarından daha kolaydı. Şimdi elimizdeki telefonlar, kullandığımız sosyal medya uygulamaları, televizyonlar… Yani etrafımızda bizi cezbedecek çok fazla uyaran var. Bunlardan uzak durmak ise büyük bir irade gerektiriyor. Bu iradeye sahip olmalı ve ders çalıştığımız süre boyunca telefonlarımızla veya televizyonlarımızla ilgilenmemeliyiz. Ders çalışırken telefonunuzu sessize ya da uçak moduna alın. Gelen bildirimler dikkatinizi dağıtmasın. Televizyonu kapatın. Ailenizle yaşıyorsanız ve aileniz televizyon izliyorsa, onları, güzel bir dille, sessiz izlemeleri konusunda uyarın.

Ders çalışmak tam bir öz disiplin işidir. Bir işe başlamaya her zaman karar verebilirsiniz. Başlamak en kolayıdır. Zor olan ise o başladığınız işi devam ettirmektir. Tek seferlik ve plansız yapılan bir ders çalışmanın bir getirisi olmayacaktır. Ders çalışmaktan bir sonuç elde edilmesi için süreklilik ve planlı olması gerekir. Gerekli olan sürekliliği sağlamak için iyi bir öz disiplin şart.

Ders çalışmaya başlamadan önce çalıştığınız masayı ve ortamı temizleyin. Bu hem sizi düşünce olarak ders çalışmaya hazırlar hem de masanızı temizlemek size ders çalışmadan önce bir başarı hissi verir. Çünkü temizlik yapmak sonucunu hızlı görebildiğimiz bir şeydir. Böylelikle başarı duygusuna hızlı bir şekilde ulaşabiliyoruz. Bu nedenle birçok insanda temizlik bağımlılığı, sinirlendiği ya da üzüldüğü zamanlarda temizlik yaparak rahatlama söz konusudur. Psikolojide temizlik yapmanın ruh sağlığına çok iyi geldiği ile ilgili araştırmalar vardır. Uzun lafın kısası ders çalışmaya başlamadan önce masanızı temizleyin ve çalışmaya öyle başlayın!

Beynin iyi bir şekilde çalışması için bol bol oksijene ihtiyaç duymaktadır. Hem beyniniz hem de vücudunuzun bol oksijene ihtiyacı vardır. Bunun için ders çalıştığınız ortamı belirli aralıklarla havalandırın.

Beyne yeterli miktarda oksijen gitmesi için ciğerlerinizin yeterli miktarda oksijen emebilmesi gerekir. Bunun için derse başlamadan önce yapacağınız esneme hareketlerinin faydasını göreceğinize eminim. Unutmamak gereken diğer bir şey de ders çalışırken dik oturmak. Dik oturmak alacağınız oksijen miktarını artıracaktır.

Yemek yedikten sonraki 30dk boyunca, beyin yemeğin sindirimine odaklanır. Bu nedenle tam konsantrasyonla ders çalışmaya başlamak için en uygun süre yemek yedikten yarım saat sonrasıdır. Yemek yedikten yarım saat sonra ders çalışmaya başladığınızda, kan şekeriniz beyinin verimli çalışması için gereken seviyeye yükseleceği için, daha yüksek konsantrasyonla ve daha verimli ders çalışacaksınız.

Bu yöntemi sınavlarda da kullanabilirsiniz. Yiyeceğiniz yemeği sınavdan en son yarım saat önce yiyin. Bir şeyler yer yemez sınava başlarsanız, ilk anlarda konsantrasyon sorunu yaşayıp sonlara doğru konsantre olduğunuzu gözlemleyebilirsiniz.

Ders çalışmak süreklilik gerektiren bir eylemdir. Sonucunu ancak sürekli çalışmak ile alabilirsiniz. Sürekliliği sağlamak için ders çalışmayı bir alışkanlık hâline getirmelisiniz. Bunun en kolay yolu ise hep aynı saatte aynı şeyi yapmaktır. Aynı saatte aynı şeyleri yaptığımızda bu bir alışkanlık bir nevi bir bağımlılık hâline dönüşecektir. Fakat bu bağımlılık zararlı bir bağımlılık değildir. Kendi elimizle, amacımıza ulaşmak için, bilinçli olarak yaptığımız bir bağımlılıktır. Aristo’nun da dediği gibi “Madem alışkanlıklarımızın kölesiyiz, o zaman iyi alışkanlıklar seçmeliyiz.” Ders çalışmayı bir bağımlılık hâline getirdiğinizde, çalışma zamanınız geldiğinde bir eksiklik hissedeceksiniz. Vücudunuz çalışmanın günlük dozunu almak isteyecektir. Bu nedenle sürekli ve aynı zaman diliminde çalışmak önemlidir.

Yapılan araştırmalar insanın odaklanma süresinin belli bir zaman diliminde -tıpkı bir çan eğrisindeki gibi- yükseldiğini pik yaptığını, daha sonra ise azalarak sıfıra yaklaştığını, hatta dersin başından kalkana kadar da böyle devam ettiğini ortaya koymuştur. Yani uzun süreler ara vermeden çalışmak düşünülenin aksine verimi çok düşüren bir durumdur. Yapılan bu araştırmalara göre ders çalışmak için en uygun süre 25 ila 30 dk çalışma ve 5 dk ara şeklinde çalışma olduğu ortaya konulmuştur. Bu süreyi telefonunuzun zamanlayıcısını kullanarak ya da internetten hazır olarak bulabileceğiniz eş zamanlı çalışma videolarından faydalanarak tutabilirsiniz.

Doğru kelimelerin yan yana getirilmesi ile oluşturulmuş etkili bir sözün gücü yadsınamaz. Bazen saatlerce yapılan bir konuşmanın verdiği aynı etkiyi bir özdeyiş ya da atasözü çok kısa sürede verebilir. Söz sanatı önemlidir ve bizlerin üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bazen bazı sözler bir anda kalp atışımızı hızlandırıp, bizi yerimizden kaldırabilir. İşte bu yüzden ders çalıştığımız ortamlara, özellikle ders çalışırken görebileceğimiz yerlere, bizi motive eden sözler yazıp yapıştırmak çok etkili bir yöntemdir. Tabi bunu yaparken onlarca söz yazmanıza gerek yok. Bir tane ama sizi derinden etkileyen pes ettiğiniz anda sizi silkeleyip tekrar dersin başına oturtacak bir söz bulmalısınız. Birkaç örnek söz yazacağım ama unutmayın size hitap eden bir söz olmalı. Bunun için bu sözlerin dışında bir söz de bulabilirsiniz.