Maria Telkes, 12 Aralık 1900’de Macaristan’ın Budapeşte şehrinde doğdu. Bilime ve yeniliklere olan ilgisi, genç yaşlardan itibaren dikkat çekiyordu. Kimya ve fizik alanında üstün bir yeteneğe sahip olan Telkes, Budapeşte Üniversitesi’nde fizikokimya üzerine lisans ve doktora derecelerini aldı. 1920’lerde eğitimini tamamlayan Telkes, bilimsel çalışmalarını daha ileriye taşıma arzusu ile Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.

 

Kariyerinin Başlangıcı

 

ABD’ye geldikten sonra Maria Telkes, Cleveland Klinik Vakfı’nda biyofizikçi olarak çalışmaya başladı. Burada, insan vücudunun enerji dönüşümleri üzerine araştırmalar yaptı. Ancak onun gerçek tutkusu, yenilenebilir enerji kaynakları ve özellikle güneş enerjisi üzerine yoğunlaşmaktı. Telkes, bilim dünyasında giderek artan bir ilgiyle, güneş enerjisinin günlük yaşamda nasıl kullanılabileceğini araştırmaya başladı.

 

Güneş Enerjisi Çalışmaları

 

Maria Telkes, 1940’lı yıllarda Massachusetts Institute of Technology (MIT) Güneş Enerjisi Projesi’nde çalışmaya başladı. Bu dönemde güneş enerjisinin evler ve diğer yapılar için kullanılabilir hale getirilmesi üzerine yenilikçi projeler geliştirdi. Telkes’in en bilinen projelerinden biri, güneş enerjisiyle çalışan ilk modern evi tasarlamasıydı. “Dover Güneş Evi” adı verilen bu proje, güneş enerjisini depolamak için faz değişimi malzemelerini kullanan bir sistem içeriyordu.

Bu tasarım, güneş enerjisinin etkili bir şekilde kullanılabileceğini kanıtladı ve gelecekteki enerji sistemleri için bir model oluşturdu.

 

Tuzlu Su Arıtma Cihazı

 

Maria Telkes’in en dikkat çekici buluşlarından biri, güneş enerjisiyle çalışan tuzlu su arıtma cihazıdır. Bu cihaz, deniz suyunu buharlaştırarak tuzdan arındırıyor ve içme suyuna dönüştürüyordu. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan Donanması için geliştirilen bu cihaz, hayatta kalma ekipmanlarının bir parçası haline geldi ve savaşta hayat kurtaran bir teknoloji olarak değerlendirildi.

 

Güneş Enerjisinin Yaygınlaştırılması

 

Telkes, kariyeri boyunca güneş enerjisinin sadece bir bilimsel konsept olmaktan çıkarılıp, pratik uygulamalara dönüştürülmesi gerektiğini savundu. Endüstri ile iş birliği yaparak güneş enerjisiyle çalışan birçok yenilik geliştirdi. Bunlar arasında güneş enerjisiyle çalışan ocaklar ve su ısıtıcıları gibi günlük yaşamda kullanılabilecek cihazlar bulunuyordu.

 

Ödüller ve Başarılar

 

Maria Telkes, güneş enerjisi alanındaki çalışmalarıyla dünya çapında tanındı. 1952 yılında, kadın bilim insanlarına verilen ilk “Society of Women Engineers Achievement Award” ödülünü kazandı. Kariyeri boyunca, hem bilimsel hem de toplumsal açıdan önemli katkılarda bulunarak kadınların bilimdeki rolünün önemini vurguladı.

Maria Telkes, 2 Aralık 1995’te hayatını kaybetti. Ancak onun güneş enerjisi alanındaki çalışmaları, bugünkü yenilenebilir enerji teknolojilerinin temel taşlarını oluşturdu. Telkes, güneş enerjisi teknolojilerinin hem bilimsel hem de pratik uygulamalarını geliştiren bir öncü olarak hatırlanıyor. Onun vizyonu, sürdürülebilir enerji kaynaklarının gelecekteki potansiyelini gözler önüne serdi.

Maria Telkes’in hayatı, bilime olan tutkusu ve yenilikçi yaklaşımıyla, hem bilim insanları hem de sürdürülebilirlik savunucuları için bir ilham kaynağı olmaya devam ediyor.