Bakır Neden Bu Kadar Hayatımızın İçinde?
Evlerimize elektriği taşıyan kabloların içinde, mutfakta kullandığımız tencerelerimizde, klimalarda, burdolaplarında ve daha bir çok yerde yaygın olarak kullanılan bir materyaldir. Çevremize baktığımızda bir çok yerde bakırın kullanıldığını görürüz. Bakırın bu kadar tercih edilen bir materyal olmasının bir çok nedeni vardır. Gelin bunlardan birkaçını bu yazımız da birlikte inceleyelim.
Bakır, doğada çok bulunan ve çabuk işlenebilen bir metaldir. Doğada doğrudan kullanılabilir formda bulunan birkaç metalden sadece birisidir. Bunun anlamı, bakırı kullanabilmek için başka bir malzeme eklemeye gerek duyulmadığıdır. Bundan dolayı olacak ki M.Ö. 8000’lerden beri bir çok bölgede insanların bakırı kullandığına dair kanıtlar bulunmuştur.
Günümüzde bakırın bu kadar çok tercih edilmesinin bir başka nedeni de şudur ki, bakır çok iyi elektrik ve ısı ileten bir metaldir. Isıyı ve elektriği iyi ileten altın, gümüş, alüminyum gibi malzemelere kıyasla daha uygun fıyatlıdır. Bu, tercih edilmesindeki bir diğer önemli nedendir. Çünkü bir makine tasarlanırken kalitesi kadar tasarımcıya maliyetide önemlidir. Bir tasarımcı tabi ki en iyi performans için elektrik ve ısı iletiminde altını tercih edebilir. Fakat bu mali açıdan karşılanamayacak fiyatlar doğurabilir. Isı ve elektrik iletiminde Bakır yerine altının tercih edildiği durumlar yok mudur? Elbette vardır. Mesela işlemci hızının çok yüksek olması gereken bilgisayarlarda ya da cep telefonlarında kullanılır. Burada kullanılan alan çok küçüktür ve beklenilen performans çok yüksektir. Bu nedenle buralarda altının tercih edilme mantıklıdır. Fakat eve çekilecek kablonun içerisine altın teller çekmek çok ta mantıklı değildir. Yoksa bir sabah uyandığınızda altın tellerle döşenmiş kablolarınızı çalınmış olarak bulabilirsiniz.
Bakırın yumuşak ve kolay şekillenebilir olması ve iyi elektrik iletkenliğinden dolayı kabloların iç kısımlarında kullanılır. Böylelikle hem kabloların döşenmesi kolaylaşır hem de kabloları birbirine eklemek kolaylaşır. Çünkü kolay şekillendirilebilirler.
Bu saydığımız görevlerinin dışında bakır, makine elemanlarının yataklanması görevinde de kullanılır. Yataklama elemanı olan “burç” lar genellikle bakırdan yapılır. Böylelikle iki makine parçasının birbirine direk sürtünmesi engellenmiş olur. Makine elemanı ile burç sürtünür. Bu sürtünmede burç (Bakır) zarar görürse sadece burç değiştirilir. Koca makineyi değiştirmeye gerek kalmaz. Bu nedenle önemlidir.
Bakır iyi ısı iletkenliğinden dolayı buzdolaplarında, soğutucu gazın oluşturduğu soğukluğu buzdolabına iletmek için kullanılır. Buzdolabının arkasına ya da yanlarına yerleştirilen bakır borular sayesinde, oluşturulan soğuk hava buzdolabına iletilir ve böylece soğutma işlemi gerçekleştirilir.
Görünen o ki Cu sembollu ve 29 atom numaralı bu element hayatımızda geniş bir yer kaplıyor ve gelecekte de kaplamaya devam edecek gibi.