Yapıştırma Bağlantısı Nedir? (Makine Elemanları)
Yapıştırma tekniği, makine elemanlarını birleştirme yöntemlerinden birisidir. Yapıştırma işlemi, aynı cins ya da farklı cins olan malzemelerin yapıştırıcı malzeme ile yapıştırılmasıdır.
Yapıştırma işlemi günümüzde, yapıştırma tekniklerinin ve yapıştırıcı malzemelerin de geliştirilmesiyle, daha çok tercih edilen bir yöntem halini aldı. Özellikle uçak ve otomobil sektöründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Çoğu yerde perçinlemenin yerine geçtiğini söyleyebiliriz.
Yapıştırma işleminde, aynı lehimde olduğu gibi, adezyon ve kohezyon kuvvetleri yapıştırma işlemini gerçekleştirmektedir. Adezyon, yapıştırıcı malzeme ile yapıştırılan parça arasındaki çekim kuvvetidir. Kohezyon ise yapıştırıcı malzemenin kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetidir. Adezyon kuvvetinin büyük olması yapıştırma işleminin daha dayanıklı olmasını sağlar. Bunun olabilmesi içinde yapıştırıcının yüzeye iyi bir şekilde yayılması ve yüzeye iyi bir şekilde tutunması gerekmektedir. Yayılmanın iyi olabilmesi için genellikle yapıştırma işleminden sonra ya parçanın üzerine bir ağırlık konulur ya da mengene ile sıkıştırılır. Yüzeye iyi bir şekilde tutunması için ise yüzeyin toz, pas, yağ ve boya gibi malzemelerden arındırılması gerekmektedir. Ayrıca yüzeyin pürüzlülüğü de zımpara ya da tel bir fırça ile fırçalanarak arttırılmalı. Böylelikle yapıştırma işleminde yapıştırıcı malzemenin temas edeceği yüzey arttırılacak ve yapışma işlemi daha sağlam bir şekilde gerçekleştirilecektir.
Avantajları:
Yapıştırma; ucuz, uygulanması kolay ve çabuk bir işlemdir. Uygulama sırasında ısıl işlem gerektirmediği için parçalarda ısıl gerilme meydana gelmemektedir. Yapıştırılan parçalarda herhangi bir delik ve kesik işlemi olmadığından mukavemet kaybı yoktur. Hatta herhangi bir boşluk varsa yapıştırıcı sıvı orayı doldurur ve böylece çatlak korozyonu tehlikesi azalır. Kaynak ve lehimi mümkün olmayan çok ince parçalarda tercih edilebilir. Yapıştırılacak malzemelerin hassas toleranslarla üretilmesine gerek yoktur.
Dezavantajları:
Çeki, eğilme ve soyma zorlamalarına mukavemeti düşüktür. Kayma gerilmesi mukavemeti yüksektir. Bu nedenle tasarımı yapılan parçaların, yapıştırılacak bölgelerinin, kayma gerilmesine zorlanıyor olması önemlidir. Yapıştırıcılar zaman içerisinde yaşlanıp özelliğini yitirebilir. 80 °C ve 120 °C sıcaklıkları arasında yapıştırıcı malzemenin mukavemeti düşer. Günümüzde 450 °C’ye kadar olan sıcaklıklarda çalışabilen yapıştırıcılar da üretilmiştir. Fakat bu durum maliyeti yükseltebilir.